Αθήνα: 13/03/2022                       

ΕΠΙΣΤΟΛΗ

ΘΕΜΑ : Οφείλει το ΣΕΠΕ να διενεργεί ελέγχους στο επάγγελμα του χειριστή μηχανήματος  έργου.

Προς

 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

1. ΥΠΟΥΡΓΟ

κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΚΩΣΤΗ

2. ΓΕΝΙΚΗ  ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

κ. ΣΤΡΑΤΙΝΑΚΗ ΑΝΝΑ.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.

ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΙΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Σ.ΕΠ.Ε.)

 Δ/ΝΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ & ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ

ΕΠΙΘΕΩΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΘ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΥΠΟΨΗ: κ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΥ

1. Εισαγωγικά

Η Ομοσπονδία Χειριστών Μηχανημάτων Έργου Ελλάδος (Ο.Χ.Μ.Ε.Ε.) είναι δευτεροβάθμια ομοιοεπαγγελματική συνδικαλιστική οργάνωση, που εκπροσωπεί το σύνολο των αδειούχων χειριστών και βοηθών χειριστών μηχανημάτων έργων της χώρας μας.  Το σύνολο των χειριστών και βοηθών χειριστών μηχανημάτων έργων αγγίζει τις 100.000.

Το επάγγελμα του Χειριστή Μηχανήματος Έργου είναι πολύπλοκο – ποικιλότροπο και άκρως επικίνδυνο ως προς την εκτέλεσή του. Δυστυχώς καταγράφει την δυσάρεστη πρωτιά, αυτή των μεγάλων θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων.

Το επαγγελματικό μας προσόν εμφανίζεται από την μικρότερη οικογενειακή επιχείρηση μέχρι την μεγαλύτερη βαριά βιομηχανία.   

Η Ομοσπονδία, στο πλαίσιο του θεσμικού της ρόλου, βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με κρατικούς φορείς, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι, είτε με την θέσπιση νέων είτε με την επίβλεψη της τήρησης των ήδη υφισταμένων κανόνων δικαίου, που έχουν σχέση με την εν γένει άσκηση του επαγγέλματος.

Έτσι και με αφορμή περιστατικά παραβάσεων των κανόνων που διέπουν την πρόσβαση και την άσκηση του επαγγέλματος του αδειούχου χειριστή, η Ομοσπονδία μας είχε την ευκαιρία να ανταλλάξει απόψεις με ικανό αριθμό στελεχών της Υπηρεσίας σας. Από την επικοινωνία αυτή διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι οι κατά τόπους υπηρεσίες της Επιθεώρησης Εργασίας δεν ερμηνεύουν κατά τρόπο ενιαίο την ισχύουσα νομοθεσία που διέπει το επάγγελμά μας, υπονομεύοντας με τον τρόπο αυτόν τους όρους και τις προϋποθέσεις ασφαλούς άσκησης αυτού.

Πιο συγκεκριμένα, έχουν υποπέσει στην αντίληψή μας περιστατικά, κατά τα οποία αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ, παρά το γεγονός ότι έχουν εντοπίσει εργαζομένους να χειρίζονται μηχανήματα έργου, χωρίς να κατέχουν την απαιτούμενη άδεια χειριστή, απέχουν από την επιβολή προστίμων και την υποβολή μηνύσεων, θεωρώντας ότι είναι αναρμόδια προς τούτο. Έτσι, οι διαπιστώσεις αυτές παραμένουν χωρίς καμία συνέπεια, με αποτέλεσμα να μετατίθεται, εξ αντικειμένου, η ευθύνη επιβολής κυρώσεων σε άλλους φορείς (υπηρεσίες ΟΤΑ, Τροχαία κ.α.), οι οποίοι  αυθαίρετα θεωρούνται αρμόδιοι αντί του Σ.ΕΠ.Ε. Είναι περιττό να σημειώσουμε ότι η όλη κατάσταση της μετατόπισης του βάρους της επιβολής κυρώσεων οδηγεί πρακτικά στην ατιμωρησία των παραβατών.

Εν όψει όλων των ανωτέρω, η επιστολή μας αποσκοπεί αφενός μεν στην υποβολή μίας πρότασης για την συνεκτική ερμηνεία και εφαρμογή των κανόνων που διέπουν το επάγγελμά μας, ιδιαίτερα σε σχέση με το εύρος και τις συνέπειες των διενεργούμενων από τα αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ ελέγχων, αφετέρου δε κοινοποίησης προς τον κο Υπουργό της έντονης ανησυχίας της Ομοσπονδίας μας, όσον αφορά τον κίνδυνο υπονόμευσης και ανατροπής των όρων και των προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματός μας.

Θεωρούμε ότι οι εσφαλμένες ή ελλιπείς ερμηνείες των ισχυόντων κανόνων στις οποίες πολύ συχνά προβαίνουν οι Επιθεωρήσεις Εργασίας κατά την διενέργεια των ελέγχων, αφήνουν περιθώρια στην ανάθεση του χειρισμού εξαιρετικά περίπλοκων και επικίνδυνων μηχανημάτων έργου σε ακατάλληλα εκπαιδευμένους ή και απολύτως ανεκπαίδευτους μη αδειούχους χειριστές, με ελλιπή έως ανύπαρκτη πρακτική εξάσκηση και χωρίς καμία εξοικείωση με τα συγκεκριμένα μηχανήματα. Η παγίωση μίας τέτοιας κατάστασης έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα  για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων  στους χώρους των εργοταξίων, όπου λειτουργούν τα μηχανήματα αυτά, συνακόλουθα δε συνιστά παράγοντα διατάραξης της εύρυθμης λειτουργίας ενός ολόκληρου κλάδου της ελληνικής οικονομίας. 

 2. Η υποχρέωση ελέγχου και επιβολής προστίμων από τους επιθεωρητές του  ΣΕΠΕ

Η διενέργεια ελέγχων και, σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων, η υποχρέωση επιβολής προστίμων και υποβολής μηνύσεων από τα αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ πηγάζει από το π.δ. 395/1994 (ΦΕΚ Α΄ 220), σχετικά με τις τηρητέες προδιαγραφές ασφαλείας κατά την εκτέλεση εργασιών εν γένει και από το π.δ. 305/1996 (ΦΕΚ Α’ 212), σχετικά με τις τηρητέες προδιαγραφές ειδικώς κατά την εκτέλεση εργασιών σε προσωρινά ή κινητά εργοτάξια.  

2.1. π.δ. 395/1994

Όσον αφορά τις προδιαγραφές ασφαλείας κατά την εκτέλεση εργασιών εντός επιχείρησης ή εγκατάστασης, ως εξοπλισμός εργασίας νοείται κάθε μηχανή, συσκευή, εργαλείο ή εγκατάσταση που χρησιμοποιείται κατά την εργασία.

Περαιτέρω, στην παρ. 1 του άρθ. 4 του π.δ. 395/1994, όπως αυτό τροποποιήθηκε από το άρθ. 2 του π.δ. 89/1999, ορίζεται ότι «1. […] ο εργοδότης οφείλει να προμηθεύεται ή / και να χρησιμοποιεί εξοπλισμό εργασίας ο οποίος […] πρέπει να ανταποκρίνεται στις σχετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας και στις ελάχιστες προδιαγραφές που προβλέπονται στο παράρτημα I του άρθρου 9 του παρόντος […]»,  ενώ στην παρ. 4 του άρθ. 4 του π.δ. 395/1994, όπως αυτό τροποποιήθηκε από το άρθ. 2 του π.δ. 89/1999, ορίζεται ότι : « 4. Ο εργοδότης λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε κατά την χρήση των εξοπλισμών εργασίας, να επιτυγχάνεται βαθμός ασφάλειας αντίστοιχος προς τους στόχους που θέτουν οι διατάξεις του παραρτήματος ΙΙ του άρθρου 9 του παρόντος διατάγματος».

Περαιτέρω, σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 3.3 του Παραρτήματος Ι του άρθ. 9 του ανωτέρω π.δ., όπως αυτό τροποποιήθηκε από το π.δ. 304/2000 (ΦΕΚ Α’ 99) «3.3. Οι εξοπλισμοί εργασίας που χαρακτηρίζονται και κατατάσσονται ως μηχανήματα έργων σύμφωνα με τα άρθρα 2 (παράγραφος 1) και 87 του Ν. 2696/99 “Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας” (ΦΕΚ 57/Α`/23.3.99) πρέπει: α. Να φέρουν τις πινακίδες αριθμού κυκλοφορίας, που προβλέπονται στο άρθρο 90 του Ν. 2696/99. β. Να συνοδεύονται με την άδεια κυκλοφορίας, που προβλέπεται στο άρθρο 88 του Ν. 2696/99. γ. Να συνοδεύονται με τα αποδεικτικά στοιχεία ασφάλισης, όπως αυτά προβλέπονται στο άρθρο 5 του Κ.Ν. 489/76 όπως αυτό ισχύει. δ. Να συνοδεύονται με τα αποδεικτικά πληρωμής των ετησίων τελών κυκλοφορίας (χρήσης) […]».

Επίσης, σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 2.1 του Παραρτήματος ΙΙ του άρθ. 9 του ανωτέρω π.δ., « 2.1. Η οδήγηση και χειρισμός των αυτοκινούμενων εξοπλισμών εργασίας ανατίθεται σε άτομα τα οποία έχουν την απαιτούμενη άδεια σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία».

Τέλος, σύμφωνα με την διάταξη του άρθ. 10 του ανωτέρω π.δ. «Ο έλεγχος εφαρμογής του παρόντος διατάγματος ανατίθεται στα αρμόδια όργανα του Σ.ΕΠ.Ε. του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων», ενώ σύμφωνα με το άρθ. 11 του ανωτέρω π.δ. «1. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει τις διατάξεις του παρόντος επιβάλλονται, ανεξάρτητα από τις ποινικές κυρώσεις, οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 του ν. 2224/94[…], 2. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει από αμέλεια ή πρόθεση τις διατάξεις του παρόντος επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 25 του ν. 2224/94 […], 4. Τα αρμόδια όργανα ελέγχου του άρθρου 10 του παρόντος διατάγματος όταν διαπιστώνουν παραβάσεις της παραγράφου 3.3. του Παραρτήματος Ι, πέραν των κυρώσεων που επιβάλλουν με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, ενημερώνουν άμεσα τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και τις αρμόδιες υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων »

Από τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι τα αρμόδια όργανα ελέγχου του ΣΕΠΕ είναι τα κατεξοχήν αρμόδια όργανα για να διενεργούν ελέγχους σε εργοτάξια και εγκαταστάσεις επιχειρήσεων, να βεβαιώνονται για την ασφαλή λειτουργία των μηχανημάτων έργου και να διαπιστώνουν ότι ο χειρισμός τους πραγματοποιείται αποκλειστικά και μόνον από αδειούχους χειριστές. Οι παραβάσεις επισύρουν αφενός την επιβολή διοικητικού προστίμου στον παραβάτη, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθ. 24 του ν. 2224/1994 και ανάλογα με τις ειδικότερες περιστάσεις της τέλεσης των παραβάσεων αυτών και αφετέρου την άμεση και άνευ ετέρου υποβολή μήνυσης κατά του παραβάτη, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθ. 25 του ν. 2224/1994, η οποία (μήνυση) εισάγεται προς εκδίκαση με απευθείας κλήση, χωρίς την διενέργεια περαιτέρω ανακριτικών πράξεων.   

2.2. Π.δ. 305/1996

Όσον αφορά τις προδιαγραφές ασφαλείας κατά την εκτέλεση εργασιών σε προσωρινά ή κινητά εργοτάξια, στην παρ. 2 του άρθ. 8 του π.δ. 305/1996, ορίζεται ότι « […] 2. Για να διαφυλάξουν την ασφάλεια και την υγεία στο εργοτάξιο […] οι εργολάβοι και υπεργολάβοι. α. Λαμβάνουν μέτρα σύμφωνα με τις ελάχιστες προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στο παράρτημα IV του άρθρου 12 του παρόντος διατάγματος, ιδίως κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. […] 3. Ανάλογες υποχρεώσεις με αυτές των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου […] έχει και ο κύριος του έργου»,  ενώ στις παρ. 1 και 2 του άρθ. 9 του π.δ. 305/1996, ορίζεται ότι : « 1. Για την ασφάλεια και τη διαφύλαξη της υγείας στο εργοτάξιο οι αυτοαπασχολούμενοι καθώς επίσης και οι εργολάβοι και υπεργολάβοι όταν ασκούν οι ίδιοι επαγγελματική δραστηριότητα στο εργοτάξιο: […] β. Έχουν όλες τις υποχρεώσεις των εργοδοτών που ορίζονται στο Π.Δ. 395/94 […] 2. Επιπρόσθετα οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν κατ` αναλογία. α. Όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τους εργοδότες όταν μοιράζονται τον ίδιο χώρο εργασίας […] β. Τις γενικές υποχρεώσεις του άρθρου 8 (παράγραφοι 1 και 2 εδάφιο α) του παρόντος διατάγματος. γ. Την υποχρέωση εφαρμογής του παραρτήματος ΙV του άρθρου 12 του παρόντος διατάγματος».

Ακόμη, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Παραρτήματος IV του Τμήματος ΙΙ του Μέρους Β του ανωτέρω π.δ. (θέσεις εργασίας εκτός εγκαταστασέων), «[…] 7. Συσκευές ανύψωσης. 7.1. Κάθε συσκευή ή εξάρτημα ανύψωσης, συμπεριλαμβανομένων και των συστατικών στοιχείων τους, των συνδέσμων, των αγκυρώσεων και των στηριγμάτων τους, πρέπει: […] ε. Να χρησιμοποιούνται από εργαζόμενους που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα και έχουν εφοδιαστεί με τις κατάλληλες άδειες βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας. […] 8. Οχήματα, χωματουργικά μηχανήματα και μηχανήματα διακίνησης υλικών. 8.1. Όλα τα οχήματα και τα χωματουργικά μηχανήματα καθώς και τα μηχανήματα διακίνησης υλικών πρέπει: […] γ. Να χρησιμοποιούνται σωστά και από πρόσωπα κατάλληλα και εφοδιασμένα με τις απαιτούμενες άδειες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 8.2. Οι οδηγοί και χειριστές των οχημάτων και των χωματουργικών μηχανημάτων καθώς και των μηχανημάτων διακίνησης υλικών πρέπει να έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση και να διαθέτουν την απαιτούμενη από την ισχύουσα νομοθεσία άδεια» .

Τέλος, σύμφωνα με την διάταξη του άρθ. 13 του ανωτέρω π.δ. «Ο έλεγχος της εφαρμογής του παρόντος ανατίθεται στις αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (στα Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου ή στις Διευθύνσεις επιθεώρησης εργασίας και στις Διευθύνσεις απασχόλησης με τα αρμόδια Τμήματα τεχνικής και υγειονομικής επιθεώρησης εργασίας ή στα Τμήματα και Γραφεία επιθεώρησης εργασίας κλπ) σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας», ενώ σύμφωνα με το άρθ. 14 του ανωτέρω π.δ. «1. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει τις διατάξεις του παρόντος επιβάλλονται, ανεξάρτητα από τις ποινικές κυρώσεις, οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 του ν. 2224/94[…], 2. Σε κάθε εργοδότη, κατασκευαστή, παρασκευαστή, εισαγωγέα ή προμηθευτή, που παραβαίνει από αμέλεια ή πρόθεση τις διατάξεις του παρόντος επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 25 του ν. 2224/94»

Από τις ανωτέρω διατάξεις καθίσταται σαφές ότι τα αρμόδια όργανα ελέγχου του ΣΕΠΕ είναι αρμόδια να διενεργούν ελέγχους, πέραν των εργοταξίων και των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων, στα προσωρινά ή κινητά εργοτάξια, ήτοι σε οποιοδήποτε σημείο λαμβάνουν χώρα τεχνικές εργασίες. Ειδικότερα, τα όργανα του ΣΕΠΕ οφείλουν να ελέγχουν τους όρους ασφαλούς λειτουργίας των μηχανημάτων έργου και τον χειρισμό αυτών από αδειούχους χειριστές, ενώ οι παραβάσεις της νομοθεσίας, τελούμενες είτε από εργοδότη είτε από εργολάβο/υπεργολάβο, είτε, τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τον κύριο του έργου, επισύρουν κατά τρόπο σύστοιχο με το π.δ. 305/1994, αφενός την επιβολή διοικητικού προστίμου, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθ. 24 του ν. 2224/1994 και αφετέρου την άμεση και άνευ ετέρου ποινική δίωξη του παραβάτη, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθ. 25 του ν. 2224/1994, ενώ ισχύουν mutatis mutandis και όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, στην οικεία παράγραφο (βλ. 2.1. τελευταία παράγραφο)

3. Περαιτέρω υποχρεώσεις υποβολής μηνύσεων από τους επιθεωρητές του ΣΕΠΕ

Λειτουργώντας συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω σαφείς διατάξεις, η υποχρέωση των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων του ΣΕΠΕ να υποβάλλουν μήνυση, σε περίπτωση που υποπέσουν στην αντίληψή τους παραβάσεις της νομοθεσίας που διέπει τον χειρισμό μηχανημάτων έργου, πηγάζει και από την διάταξη του άρθ. 72 του ν. 3850/2010 (ΦΕΚ Α’ 84) και την διάταξη του άρθ. 1 του ΑΝ 501/1937 (ΦΕΚ Α’ 81). Πιο συγκεκριμένα :

3.1. Δυνάμει της διάταξης της παρ. 1 του άρθ. 73 του ν. 3850/2010, «1. Κάθε εργοδότης, που παραβαίνει με πρόθεση τις διατάξεις της νομοθεσίας, για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται με εξουσιοδότησή της τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων ευρώ (900,00 €) ή και με τις δύο αυτές ποινές.

Κάθε κατασκευαστής ή παρασκευαστής, εισαγωγέας ή προμηθευτής, που παραβαίνει με πρόθεση τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται με εξουσιοδότησή της τιμωρείται με ποινή φυλάκισης ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων ενενήντα τριών ευρώ (293,00€) ή και με τις δύο αυτές ποινές. Σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων από αμέλεια οι παραπάνω δράστες τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρις ενός έτους ή με χρηματική ποινή.»

3.2. Ακόμη, δυνάμει της διάταξης του άρθ. 1 του ΑΝ 501/1937 «Οι παρά τας διατάξεις του Ν. 6422 και των εις εκτέλεσιν αυτού εκδιδομένων ή εκδοθησομένων Δ/των ασκούντες έργα, δι’ α προβλέπεται υπό των ισχυόντων Νόμων ειδικόν δίπλωμα ή πτυχίον ως επίσης και οι εργοδόται οι αναθέτοντες ή και αποδεχόμενοι την εκτέλεσιν τοιούτων έργων παρά προσώπων μη κεκτημένων τα οικεία διπλώματα ή πτυχία διώκονται κατόπιν μηνύσεως των κατά τόπους Επιθεωρητών ή Εποπτών εργασίας ή των οικείων Αστυνομικών Αρχών, ή Τεχνικών Υπαλλήλων του Υπουργείου Μεταφορών, ενεργούντων είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν αιτήσεως ιδιώτου και εισάγονται εις δίκην δι’ απευθείας κλήσεως τιμωρούμενοι διά χρηματικής ποινής (5 έως 100 χιλιάδων δραχμών) ή διά φυλακίσεως 1 έως 12 μηνών ή και δι’ αμφοτέρων των ποινών τούτων».

Οι ανωτέρω διατάξεις, χωρίς να αποτελούν το πιο κατάλληλο μέσο για τον έλεγχο και την καταστολή των παραβάσεων της νομοθεσίας που είναι σχετική με το επάγγελμα του χειριστή, ωστόσο δείχνουν ότι το ΣΕΠΕ είναι νομοθετικά επιφορτισμένο με τον έλεγχο, καταγραφή και τιμωρία των εργοδοτών και εργολάβων και εν γένει των υπευθύνων έργων που αναθέτουν ή επιτρέπουν την ανάθεση χειρισμού των μηχανημάτων έργου σε μη αδειούχους και άρα μη κατάλληλα εκπαιδευμένους χειριστές, παράβαση η οποία εντάσσεται κατεξοχήν στην κατηγορία της παραβίασης των όρων ασφάλειας και υγείας στην εργασία.

4. Η ερμηνευτική συσχέτιση των ανωτέρω διατάξεων

Από την συνδυαστική προσέγγιση του ανωτέρω πλέγματος διατάξεων, προκύπτει αβίαστα ότι το ΣΕΠΕ αναγνωρίζεται από τον εθνικό νομοθέτη ως το κύριο ανάχωμα απέναντι στην εργοδοτική στρεψονομία, σε ό,τι αφορά το ζήτημα του ασφαλούς χειρισμού των μηχανημάτων έργου από αδειούχους χειριστές και την εν γένει ασφάλεια και υγεία κατά την παροχή της εργασίας. Η ενδεχόμενη ύπαρξη (συν)αρμοδιότητας και άλλων φορέων (πχ ΟΤΑ), οι οποίοι είναι, επίσης, επιφορτισμένοι με τον έλεγχο τυχόν παραβάσεων τον όρων άσκησης του επαγγέλματός μας και με την επιβολή κυρώσεων, ερείδεται σε διαφορετική δικαιοπολιτική βάση και όχι στον έλεγχο ασφάλειας και υγείας στην εργασία.  Σε κάθε δε περίπτωση, η αρμοδιότητα των άλλων φορέων συντρέχει με την αρμοδιότητα του ΣΕΠΕ, μη υποκαθιστώντας ούτε αποκλείοντας αυτήν.  

4.1. Ως εκ τούτου, τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ΣΕΠΕ οφείλουν να διενεργούν επιτόπιους ελέγχους, τόσο σε εγκαταστάσεις επιχειρήσεων, όσο και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος εκτελούνται τεχνικά έργα (πχ. εργασίες οδοποιίας). Ειδικά σε σχέση με τον χειρισμό μηχανημάτων έργου οι ελεγκτές του ΣΕΠΕ θα πρέπει να  διαπιστώνουν τα εξής :

4.1.1. Εάν τα χρησιμοποιούμενα μηχανήματα έργου φέρουν πινακίδες, άδεια και εάν έχουν ενεργή ασφάλιση και πληρωμένα τέλη κυκλοφορίας (παρ. 1 του άρθ. 4 του π.δ. 395/1994 σε συνδυασμό με την παρ. 3.3 του Παραρτήματος Ι του άρθ. 9 του π.δ. 395/1994).

4.1.2. Εάν ο χειρισμός των μηχανημάτων έργου πραγματοποιείται από μη αδειούχους χειριστές του π.δ. 113/2012 (γενικά παρ. 4 του άρθ. 4 του π.δ. 395/1994  σε συνδυασμό με την παρ. 2.1 του Παραρτήματος ΙΙ του άρθ. 9 του π.δ. 395/1994 και ειδικώς για τα προσωρινά ή κινητά εργοτάξια παρ. 2 του άρθ. 8 του π.δ. 305/1996 και παρ. 1 και 2 του άρθ. 9 του π.δ. 305/1996 σε συνδυασμό με τις ανωτέρω διατάξεις του π.δ. 395/1994 και τις παρ. 7 και 8 του  Τμήματος ΙΙ του Μέρους Β του Παραρτήματος IV του άρθρου 12 του π.δ. 305/1996).

4.2. Η έλλειψη οποιουδήποτε εκ των ανωτέρω στοιχείων, εγγράφων και ιδιοτήτων συνιστά αυτοτελή διοικητικά και ποινικά κολάσιμη παράβαση.

Πιο συγκεκριμένα :

4.2.1. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η ανωτέρω υπό 4.1.1. παράβαση, τότε το ΣΕΠΕ οφείλει να προβεί σε όλες, ανεξαιρέτως, τις κατωτέρω ενέργειες :

4.2.1.1. Να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στον παραβάτη (παρ. 1 του άρθ. 11 του π.δ. 395/1994 σε συνδ. με το άρθ. 24 του ν. 2224/1994 που υπερισχύει λόγω ειδικότητας του άρθ. 73 του ν. 3850/2010)

4.2.1.2. Να προχωρήσει στην άμεση υποβολή μήνυσης του παραβάτη (παρ. 2 του άρθ. 11 του π.δ. 395/1994 σε συνδ. με το άρθ. 25 του ν. 2224/1994 που υπερισχύει λόγω ειδικότητας του άρθ. 73 του ν. 3850/2010)

 4.2.1.3. Να διαβιβάσει τον φάκελο της παράβασης στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και τις αρμόδιες υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για περαιτέρω ενέργειες υποβολής κυρώσεων (παρ. 4 του άρθ. 11 του π.δ. 195/1994).    

4.2.2. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η ανωτέρω υπό 4.1.2. παράβαση, τότε το ΣΕΠΕ οφείλει να προβεί σε όλες τις κατωτέρω ενέργειες :

4.2.2.1. Να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στον παραβάτη – εργοδότη (παρ. 1 του άρθ. 11 του π.δ. 395/1994 και παρ. 1 του άρθ. 14 του π.δ. 305/1996 σε συνδ. με το άρθ. 24 του ν. 2224/1994 που υπερισχύει λόγω ειδικότητας του άρθ. 73 του ν. 3850/2010)

4.2.2.2. Να προχωρήσει στην άμεση υποβολή μήνυσης του παραβάτη (παρ. 2 του άρθ. 11 του π.δ. 395/1994 και παρ. 2 του άρθ. 14 του π.δ. 305/1996  σε συνδ. με το άρθ. 25 του ν. 2224/1994 που υπερισχύει ως ειδικότερο του άρθ. 73 του ν. 3850/2010 και του άρθ. 1 του ΑΝ 501/1937).

Η ανωτέρω ερμηνευτική προσέγγιση και συσχέτιση των κρίσιμων διατάξεων (βλ. ιδίως υπό 4.2.2. για τις παραβάσεις υπό 4.1.2. – άδεια χειριστή) συνιστά κατά την γνώμη μας μια επαρκή και έγκυρη βάση για το «ζωντάνεμα» των ελέγχων από το ΣΕΠΕ κατά τρόπο ενιαίο και συμπαγή σε όλη την χώρα, έτσι ώστε να εκλείψει το φαινόμενο των αντιφατικών ερμηνειών και αλληλοσυγκρουόμενων στάσεων της διοίκησης, γεγονότα τα οποία ενισχύουν την παραβατικότητα σε έναν τόσο κρίσιμο τομέα, όπως είναι αυτός της ασφάλειας στην εργασία.

Για την ΟΧΜΕΕ

-Επιπλέον κοινοποίηση:

1. ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

2. Γ.Σ.Ε.Ε.

3. ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΔΥΝΑΜΗΣ Ο.Χ.Μ.Ε.Ε.